Sáng 14/6, Báo Sài Gòn Giải Phóng phối hợp với Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TPHCM (Saigon Co.op) và Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA) tổ chức Diễn đàn Thương mại xanh 2023 – Cơ hội, thách thức và triển vọng phát triển của doanh nghiệp (DN), trong khuôn khổ các hoạt động trọng điểm của chiến dịch Tiêu dùng xanh lần thứ 14.

Phát biểu tại chương trình, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan nhận thức tiêu dùng xanh thực chất là một khâu trong quá trình sản xuất. Nhà sản xuất cung cấp được những sản phẩm để gọi là sản phẩm xanh thì cũng cần có nguyên liệu đầu vào phải sạch. Khái niệm xanh hiện nay hoàn toàn khác trước kia, đặc biệt tăng trưởng xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn hiện đã trở thành xu thế phát triển của thời đại ngày nay. Như vậy khái niệm tiêu dùng xanh chỉ là một khâu trong nền kinh tế xanh, phải phát triển để có một nền kinh tế xanh, một sự phát triển xanh trên cơ sở “sản phẩm đầu ra phải là nguyên liệu đầu vào”, trở thành một quy trình sản xuất khép kín. Và mọi yếu tố cấu thành một sản phẩm đều phải là những yếu tố có thể tái tạo được, những yếu tố thực sự không làm cản trở sự phát triển của xã hội, không làm ảnh hưởng đến môi trường.

“Vì vậy, để có “sản xuất xanh” thì phải có nguyên liệu sạch, phải có năng lượng xanh – năng lượng tái tạo, phải có lao động xanh – lao động nằm trong điều kiện “đủ điều kiện lao động”, phải được đào tạo, có sự hiểu biết về môi trường, xã hội, quy trình sản phẩm sạch…” – Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan nêu.

Cũng theo Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan, khái niệm tiêu dùng xanh bây giờ rộng hơn rất nhiều, trở thành khái niệm mang tính hệ thống, hoàn thiện ở tất cả các khâu trong quy trình sản xuất, và từ sản xuất, phân phối, tiêu dùng và quay trở lại sản xuất. Hiện nay xu hướng là tăng trưởng xanh, mục tiêu đến năm 2050 Việt Nam giảm phát thải bằng 0, đây là thách thức rất lớn.

“Chúng tôi hy vọng diễn đàn sẽ nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, xã hội. Không nhận thức được thì sẽ không thể vươn ra xa, không tạo ra được môi trường, động lực thúc đẩy sản xuất. Nhận thức càng cao thì nhà sản xuất mới có động lực đầu tư sản xuất. Từ những việc này giúp chúng ta hình thành nên cách thiết kế lại chính sách để cho nền kinh tế tăng trưởng xanh tồn tại và phát triển mạnh mẽ” – Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội DN TPHCM (HUBA) cho biết, để hỗ trợ cho các DN phát triển xanh, HUBA sẽ thực hiện nhiều hoạt động kết nối, xúc tiến giao thương góp phần nâng cao nội lực của doanh nghiệp trong đó có Danh hiệu Doanh nghiệp xanh, tăng khả năng cạnh tranh và hướng đến phát triển bền vững; kết nối hệ thống phân phối, tổ chức tín dụng nhằm tìm kiếm chính sách ưu đãi hỗ trợ doanh nghiệp được tiếp cận và vay vốn đầu tư với lãi suất ưu đãi, phù hợp với quy định của pháp luật.

Chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn, Đại học Quốc gia TPHCM cho rằng, các doanh nghiệp (DN) Việt Nam sẽ chịu nhiều tác động trước những rào cản xanh đặt ra bởi các thị trường quốc tế.

Hiện nay, quá trình chuyển đổi Xanh (yêu cầu thiết yếu) trong DN vẫn còn nhiều thách thức (tài chính, công nghệ, thể chế, đặc biệt trong liên kết các bên) đòi hỏi phải có sự nỗ lực, quyết tâm của các bên, đặc biệt vai trò của Nhà nước.

PGS.TS Nguyễn Hồng Quân đề xuất phát triển các yếu tố cần thiết cho hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn, như các quỹ đầu tư/tài trợ, mô hình hợp tác kết nối các bên, sự hỗ trợ quốc tế, công nghệ, nhân lực. Bên cạnh đó cần mô hình thí điểm, vai trò “dẫn dắt” của DN đầu ngành, cùng phối hợp với nhà nước, nhà khoa học, tổ chức quốc tế. Đặc biệt, cần có đề án cụ thể cho TPHCM tuy nhiên áp dụng theo hướng mở, có lộ trình từng bước và thực chất, hiệu quả, khả thi, không cầu toàn.